Fotoğraf Sanatı ve fotoğrafçılık her gün gelişiyor ve değişiyor. Yemek fotoğrafçılığından dijital fotoğraf makinelerine, soyut fotoğrafçılıktan photoshop kullanımına kadar birçok modern sanatçı kendisini ifade etmek için fotoğrafçılığı bir araç olarak kullanıyor.
1980’lerin başında fotoğrafçılar, Robert Doisneau’nun hümanist fotoğraf tarzından uzaklaşarak çalışmalarına kişisel bir dokunuş katmaya başladılar.
Çağdaş fotoğrafçılık birçok türü ve çeşitli fotoğraf tekniklerini kapsar.
Çağdaş Fotoğrafçılık Nedir?
Fotoğraf Sanatı tarihi boyunca meydana gelen sanatsal hareketleri birbirinden keskin çizgilerle ayıramayız. Bu türleri anlamak ve tanımlamak da biraz zordur.
Bu çizgilerin keskin olmamasının sebebi, bir türden diğer türe geçişin tek seferde veya aniden olmamasıdır.
Fotoğrafçının sanatsal becerilerini geliştirmesi zaman alır. Ayrıca bu sanatsal hareketlerin sanatçıların kendisinden ziyade sanat tarihçileri tarafından ortaya konulduğunu ve tanımlandığını hatırlamakta fayda var.
Fotoğraf Sanatı dönemlerini tanımlayan ve tarihlendiren fotoğrafçılar değil, tarihçilerdir.
Çağdaş fotoğrafçılık, birçok türü kapsayan bir dönemdir. Çoğu fotoğrafçı ve sanat tarihçisi, çağdaş fotoğrafçılığın 1980 yılından itibaren çekilen fotoğrafları kapsadığını kabul ediyor.
Bundan önceki dönemler kameranın icat edildiği 1800’lü yıllara kadar uzanıyor.
Yüzyıllar boyunca fotoğrafçılığın evrimiyle ilgili kabaca bir rehber oluşturacak olursak:
- 1839 – 1920: Fotoğrafçılığın ilk yılları
- 1920 – 1980: Modern fotoğrafçılık
- 1980 – Günümüz: Çağdaş fotoğrafçılık
Peki, bu sanat dünyasında ne demek oluyor?
1980’lerin ortalarında geleneksel tekniklerle ortaya çıkmayan her şey “çağdaş fotoğrafçılık” olarak adlandırıldı. Yani yalnızca yeni teknoloji kullanılarak üretilen fotoğraf “çağdaş” olarak tanımlanabilir.
1980’in çağdaş fotoğrafçılığın başlangıcı olarak kabul edilmesinin en önemli nedenlerinden biri, fotoğrafın bu noktada resmen kendi başına bir sanat olarak tanınmasıydı.
Bu da daha önce bir ifade aracı olarak kullanılmamış, gerçekliğin bir göstergesi ya da keşfi olarak kabul edilmiş bir sanat için tarihte önemli bir noktaydı.
Dijital fotoğrafçılıktan çok önce Bernd ve Hilla Becher, fotoğrafçılığı kavramsal bir sanat formu olarak kabul etti ve kullanmaya başladı.
Çektikleri endüstriyel bina fotoğraflarıyla tanınan Alman çift, bu binaları çağın modern katedralleri olarak tanımlıyordu.
Bu modern yapıları yakalamak için birçok geleneksel fotoğraf tekniği kullandılar.
Bu etkili fotoğrafçılar Almanya’da fotoğraf dersleri vererek tutkularını diğer insanlara aktardı ve Thomas Ruff ve Andreas Gursky de dâhil olmak üzere birçok öğrenci onların yolundan gitmeye başladı.
Ruff ve Gursky’nin başarı öyküleri sizi fotoğrafçılık dersleri almaya teşvik edebilir!
İster yeni başlayanlar için fotoğrafçılık dersleri ister ileri fotoğrafçılık dersleri alın, deneyimli bir eğitmenle fotoğrafçılığın temellerini çok iyi öğrenebilirsiniz. Temel fotoğraf tekniklerini iyi kavrayınca pozlama, kompozisyon, lens diyaframı, alan derinliği, deklanşör hızı, portre çekimi, manzara fotoğrafçılığı, stüdyo aydınlatma teknikleri gibi konuları öğrenip fotoğrafçılıkta kendinizi geliştirebilirsiniz.
Fotoğrafçılığın temellerine hâkim olduğunuzda seyahat fotoğrafçılığı, sokak fotoğrafçılığı ve stüdyo fotoğrafçılığı ile gece fotoğrafçılığı ve fotoğraf düzenleme gibi daha gelişmiş stillere doğru ilerleyebilirsiniz.
Kim bilir, belki bir gün siz de kendi fikrinizi geliştirebilir ve fotoğrafçılıkta kendi işinizi kurabilirsiniz!
Teknoloji geliştikçe fotoğrafçılar daha farklı teknikler deneyebiliyor ve fotoğrafçılık becerilerini uygulamaya daha fazla zamanları kalıyor.
Teknolojideki gelişmeler sayesinde aşağıdakiler de dâhil olmak üzere birkaç yeni kavram ortaya çıkmıştır:
- Perspektif çarpıtma
- Fotomontaj
- Polaroid
- Yeni ekipman
- Optik illüzyonlar
- Fotoğraf yenileme
- Türlerin karıştırılması
- Dijital sanat
Londra’nın sanat galerilerinden Çin’deki sergilere kadar çağdaş fotoğrafçılık tüm dünyayı fethetti diyebiliriz.
Çağdaş Fotoğraf ve Görsel Sanat
Çağdaş fotoğraf görsel sanatlar yönüyle biliniyor.
1980’lerde fotoğraf resmi olarak kendi başına bir sanat olarak tanındı.
Fotoğraf Sanatı, foto muhabirliğinden ya da kitapları daha çekici kılacak fotoğraflar çekmekten çok daha fazlası olmaya başladı.
Ancak bu gelişmeyle fotoğrafçılık camiasında bir çatlak ortaya çıktı.
Bir fotoğrafçılar topluluğu değil de fotoğrafçılığın bir araya getirdiği fotoğrafçı ve sanatçılardan oluşan bir grup kuruldu.
Camiadaki bu bölünme, kendini bir fotoğrafçıdan çok ressam olarak gören Christian Boltanski’nin sözlerinde net bir şekilde görülüyor:
Fotoğrafçılık foto muhabirliğidir, gerisi sadece resim yapmaktır.
Fotoğraf dünyasındaki bu bölünme sebebiyle fotoğraf sanatı, ‘düz fotoğraf’ denen normal fotoğraflardan ayrılıyor.
Her iki türün de amacı farklıdır. Sanatsal fotoğraflar sanat için sergilenir. Oysa belirli bir konuyu belgelemek için düz fotoğraflar kullanılır.
Hangi türde ilerlerseniz ilerleyin, fotoğrafçılık her zaman çevrenizi yakalamanın, incelemenin ve anlamanın bir yolu olacaktır.
Teknoloji gelişip ortaya yeni ekipmanlar çıkarken fotoğraf sanatı da gelişmeye devam ediyor. Sanatçılar yeni teknikler keşfediyor. Biz de farklı tarzlara şahit oluyoruz.
Bu yeni teknikler, sanatçıya fotoğraf aracılığıyla duygularını ve inançlarını ifade etme fırsatı tanıyor.
İlham alabileceğiniz bazı ünlü görsel fotoğraf sanatçıları:
- Sophie Calle
- Patrick Chauvel
- Alain Fleischer
- Peter Fischli ve David Weiss
- Virginie Boutin
- William Klein
- Michel Lagarde
- Sandro Miller
- Yan Morvan
- Pierre ve Gilles
- Sabine Pigalle
- Christian Boltanski
- Gilbert ve Georges
- Sacha Goldberger
- Thomas Ruff
- Allan Sekula
Raymond Depardon ve Öznel Fotoğraf
Raymond Depardon, çağdaş fotoğraf dünyasında bir devdir.
1966’da dünya çapında tanınan ilk fotoğraf ajansı Gamma’yı kurdu ve 1979’da Magnum’a katıldı.
Çağdaş fotoğrafçılar için gerçek bir efsane olan Raymond Depardon kendini öznel fotoğrafçı olarak tanımlıyordu.
Depardon çalışmalarında gazete fotoğrafçılığı ve öznel fotoğrafçılık arasında bir köprü kurdu.
Öznel fotoğrafçılıkta fotoğrafçı yalnızca gazetecilikle ilgili gerçekleri yakalamakla kalmaz, aynı zamanda ortamdaki duygularını da tasvir eder. Öznel fotoğrafçılık portre fotoğrafçılığından farklı olarak dış dünyanın görüntülerini yakalamaktan çok iç dünyaya odaklanır.
Fotoğraf, sanatçıların ifade aracı ve sanatseverlerin tadını çıkarabileceği bir imgedir. Bu nedenle sanatçılar, dünya görüşlerini insanlarla paylaşmak için öznel fotoğrafçılığı kullanabilirler.
1971’de Şili, 1978’de Beyrut ve 1980’de Glasgow’da Depardon’un üstlendiği görev, döneme damgasını vuran olayları fotoğraf makinesiyle yakalamaktı.
Raymond Depardon gerçeklere ilgi duydukça hümanist fotoğrafçılığa daha çok yaklaşıyor.
Kendisi karavanıyla tüm Fransa’yı gezmesiyle biliniyor. Bu gezisinden 21. yüzyılın başlarında yakaladığı, ülkeyi nasıl gördüğünü temsil eden bir portreyle döndü.
Depardon dünyadaki yolculuğunu, bu yolculuğu tanımlayan her şeyi fotoğraflayarak sürdürdü.
Çağdaş Fotoğrafçılık ve Pop Art
1960’larda pop art olarak bilinen sanatsal hareketin çağdaş fotoğrafçılığa büyük etkisi olmuştur.
Dijital teknolojinin gelişiyle fotoğrafçılığın daha büyük ölçeklerde sergilenmesi kolaylaştı. Böylece Fotoğraf Sanatı da gelişti.
Tıpkı anlaşılması zor olan çağdaş dönem tablolarında olduğu gibi pop art da biraz yorum gerektiriyor.
Takım olarak çalışan Gilbert ve George isimli fotoğraf sanatçıları, orijinal sanat eserleri yaratmak için fotomontaj gibi teknikleri kullandılar.
Fotomontaj, sanatçının iki veya daha fazla fotoğrafı keserek, yapıştırarak, yeniden düzenleyerek ve üst üste koyarak ortaya çıkardığı fotoğraf oluşturma işleminin ve sonucudur. Bazen elde edilen bu bileşik görüntü, son görüntünün kusursuz bir fotoğraf baskısı olarak görünmesi için tekrar fotoğraflanır.
Wikipedia’nın bu şekilde tanımladığı fotomontaj tekniği, çağdaş fotoğrafın güzel bir örneğidir. Alakalı alakasız her şeyi yapmaya izin var!
Böyle bir süreçten sonra ortaya çıkan fotoğraf, dergi ve gazetelerde çıkacak görüntülerin yakalandığı belgesel fotoğrafçılığının aksine sanat olarak kabul edilir.
Bu fotoğraf tekniğinin resim yapmayla birçok ortak özelliği vardır. Mesela ikisinde de ortaya çıkan sanat eseri, gerçekliğin değişik bir versiyonu olur.
Çağdaş Moda Fotoğrafçılığı
Moda fotoğrafında modellerin üstündeki kıyafetler, giyim tarzları fotoğrafçının yorumuyla öne çıkarılır. Hem modayla hem de fotoğrafla ilgiliyseniz moda fotoğrafı tam size göre olabilir!
Moda sektöründe yapılan profesyonel fotoğrafçılık yüzyılın başından beri hayatımızda ancak zaman geçtikçe gelişmeye de devam ediyor.
1980’lerde ticari fotoğraf ve reklamlarda görselliğe önem verilmeye başlandı.
Böylece yeni bir terim ortaya çıktı: İmaj danışmanı. Bu danışmanlar asıl meslekleri fotoğrafçılık olmasa da kendilerini fotoğrafçıdan ziyade sanatçı olarak tanımlıyordu.
En ünlü moda fotoğrafçılarından biri de Helmut Newton‘dır.
Alman asıllı Avustralyalı profesyonel fotoğrafçı Newton, kariyeri boyunca Cindy Crawford, Claudia Schiffer ve Monica Bellucci gibi yıldızlarıyla çalıştı.