![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 1 Cindy Sherman baslik](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-baslik-.jpg)
Eserlerimde anonim hissediyorum. Fotoğraflara baktığımda kendimi görmüyorum, onlar otoportre değiller. Kimi zaman ben yok oluyorum.
Cindy Sherman
Ben otoportre çekmiyorum, her zaman fotoğraflarda kendimden olabildiğince uzaklaşmaya çalışıyorum.
Cindy Sherman
Cindy Sherman kimdir?
Cindy Sherman 1954 doğumlu Amerikan bir fotoğrafçı. Fotoğrafları feminist literatürde birçok makale ve incelemeye konu olmuş, özellikle otoportlerinde değişik kimliklere bürünmesiyle feminist fotoğrafçılığın parçası sayılıyor. Ancak Sherman hiçbir zaman sanatına dair net ve belirgin açıklamalarda bulunmuyor. Fotoğraflarını “untitled (isimsiz)” olarak isimlendiriyor ve sanatını kimin nasıl isterse o şekilde yorumlayabileceğini söyleyerek politik yorumlardan uzak kalıyor. Bu da, hali hazırda ilgi çekici olan sanatını daha da ilgi çekici kılıyor.
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 2 11873 head 1](/icerik/uploads/2019/02/11873_head-1.jpg)
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 3 Cindy Sherman 2](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-2.jpeg)
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 4 Cindy Sherman 3](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-3-.jpeg)
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 5 Cindy Sherman 5](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-5.jpeg)
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 6 Cindy Sherman 6](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-6.jpeg)
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 7 Cindy Sherman 8](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-8.jpeg)
Sherman’ı feminist fotoğrafçılığın parçası yapan şey nedir?
Laura Mulvey 1975’te “Male Gaze” “Erkek Bakışı” kavramını öne sürdü. Erkek bakışı, heteroseksüel erkeğin seyirci olduğunu baz alarak film ve görsel medya üretme ve genellikle kadını objeleştirme eğilimidir (Oxford, n.d.).
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 8 Cindy Sherman 7](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-7.jpeg)
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 9 Cindy Sherman 9](/icerik/uploads/2020/03/Cindy-Sherman-9--615x1024.jpeg)
Mulvey’e göre kadınlar, sinemada heteroseksüel erkeklere görsel zevk vermek üzere kullanılıyordu ve cinsel obje haline getiriliyordu. Böylece erkekler daha aktif rollere sahipken ve özne haline bürünüyorken, kadınlar daha pasif rollere sahip oluyor ve bakılan bir nesne veya obje olarak kalıyordu. Buna göre, Sherman’ın bu erkek bakışına meydan okuduğunu söyleyebiliriz çünkü Sherman kendi otoportlerinde hem özne hem de nesne oluyor ve nasıl bir nesne olduğu üzerinde kendi kontrolünü sağlıyor.
Öte yandan, Sherman’ın kalıplaşmış cinsiyet rollerine uygun kadınlara büründüğünü ve böylece erkek bakışını tasdik ettiğini düşünen eleştirmenler de olduğunu unutmamak lazım. Sherman’ın da dediği gibi, fotoğrafları isteyen istediği şekilde yorumlayabilir.
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 10 Cindy Sherman 10](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-10-.jpeg)
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 11 Cindy Sherman 11](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-11.jpeg)
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 12 Cindy Sherman 12](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-12-681x1024.jpeg)
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 13 Cindy Sherman 13](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-13.jpeg)
Sherman; fotoğraflarında kostümler, peruklar, değişik makyaj şekilleriyle farklı kişilere bürünüyor ve fotoğraf sanatını kullanarak feminenliğin değişken olduğunu gösteriyor. Sherman aynı zamanda cinsiyet kimliğiyle de oynuyor.
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 14 Cindy Sherman 14](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-14.jpeg)
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 15 Cindy Sherman 15](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-15.jpeg)
Marta Zarzycka’ya göre Sherman’ın fotoğraflarında feminizm için asıl önemli olan şey; feminenliğin özü veya gerçekliğinin gösterilmesi değil, feminenliğin değişken oluşunun ve birden fazla çeşit feminenlik olduğunun gösterilmesi (2007). Cinsiyet rollerini ve feminenliği nasıl tanımladığımızın kültürlere ve toplumlara göre değiştiğini düşündüğümüzde, bu değişkenliği sembolize eden her şeyin feminist sanat içerisinde kendine yer bulmaya hakkı vardır diyebiliriz, çünkü bu değişkenliğin gösterilmesi de bir çeşit feminist meydan okuma sayılabilir.
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 16 Cindy Sherman 16](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-16.jpeg)
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 17 Cindy Sherman 17](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-17-.jpeg)
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 18 Cindy Sherman 18](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-18.jpeg)
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 19 Cindy Sherman 19](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-19.jpeg)
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 20 Cindy Sherman 20](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-20.jpeg)
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 21 Cindy Sherman 21](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-21.jpeg)
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 22 Cindy Sherman 22](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-22.jpeg)
![Cindy Sherman: Feminenliğe ve cinsiyet yargılarına meydan okuyan portreler 23 Cindy Sherman 23](/icerik/uploads/2019/02/Cindy-Sherman-23.jpeg)
Sherman feminizm ve eserlerinin feministliğiyle ilgili yorumlarda bulunmaktan kaçınsa da; erkeğin baktığı bir nesne olmaya, tektip feminenliğe ve cinsiyet kimliklerine meydan okuduğu için onun feminist fotoğrafçılıkta önemli bir özne olduğunu söyleyebiliriz.