![Henryk Ross : Gettoda Fotoğrafçı Olmak 1 Henryk Ross Gettoda Fotoğrafçı Olmak header](/icerik/uploads/2019/12/Henryk-Ross-Gettoda-Fotoğrafçı-Olmak-header.jpg)
1939 yılında Naziler Polonya’yı işgal ettikten kısa bir süre sonra, ülkenin en büyük gettosu olan Lodz Getto’su kuruldu.
Savaş boyunca Lodz’da 210.000’den fazla kişi hapsedildi. Esir tutulanlar arasında bir kişi daha vardı, Henryk Ross…
![Henryk Ross : Gettoda Fotoğrafçı Olmak 2 lodz jewish ghetto 11 1](/icerik/uploads/2019/12/lodz-jewish-ghetto-11-1.jpg)
Nazi işgalinden önce Polonya’da spor fotoğrafçısı olan Henryk Ross, sahip olduğu geçmiş sayesinde, gettonun Yahudi Konseyi İstatistik Ofisi (Judenrat) için görevlendirildi. Her gün kendi halkının yaşadığı trajediye tanıklık ederek bu görüntüleri kayıt altına aldı.
![Henryk Ross : Gettoda Fotoğrafçı Olmak 3 lodz jewish ghetto 1](/icerik/uploads/2019/12/lodz-jewish-ghetto-1.jpg)
Ross asılanların, açlıktan ölenlerin ve morgdaki sayısız cesetlerin fotoğraflarını çekti. Resmi işinin bir parçası olarak, mahkumların ve Lodz’un tekstil – deri fabrikalarının propaganda amaçlı fotoğraflarını da belgeledi. Ross yakalanırsa, kendisinin ve ailesinin işkence görerek öldürüleceğini biliyordu, buna rağmen Naziler’den gizli film negatiflerini çaldı ve toprağa gömdü.
![Henryk Ross : Gettoda Fotoğrafçı Olmak 4 henryk ross deportation children 806x552 1](/icerik/uploads/2019/12/henryk-ross-deportation-children-806x552-1.jpg)
Eylül 1942’de, on yaşın altındaki çocukların hemen hemen tamamının gettodan alındığı ve daha sonra Chelmno’da öldürüldüğü korkunç bir olay gerçekleştirildi. 1944 yazına gelindiğinde, gettoda 45.000’den fazla insan açlıktan, hastalıktan ve cinayetten öldü. On binlerce insan toplama kamplarına gönderildi ve Chelmno’daki gaz kamyonlarında öldürüldü. 19 Ocak 1945’te Sovyet Ordusu gettoyu kurtardığında hayatta kalan 877 kişi arasında biri daha vardı, o da Henryk Ross’du.
![Henryk Ross : Gettoda Fotoğrafçı Olmak 5 0327 Lodz Ghetto Henryk Ross02 1000x666 768x511 1](/icerik/uploads/2019/12/0327_Lodz-Ghetto-Henryk-Ross02-1000x666-768x511-1.jpg)
Henryk Ross’un fotoğrafları Mendel Grossman’ın imgeleri gibi, tanıdık; açlık, umutsuzluk ve ölüm sahnelerini betimliyor. Ross’un görüntüleri, Lodz Gettosu’ndaki yaşamın karmaşık gerçekliği hakkında daha derin bir tarihsel bilgi edinmemize yardımcı olacak türden. Nitekim bu “trajedinin kayıtları” 1961’deki Eichmann davasında delil olarak kullanıldı. Yıkım, aşağılanma, açlık ve cinayetlerin arasında bir ıstırabı kayıt altına almak Ross’un yüreğinde bir yara olarak kaldı…
![Henryk Ross : Gettoda Fotoğrafçı Olmak 6 0327 Lodz Ghetto Henryk Ross04 1000x676 768x519 1](/icerik/uploads/2019/12/0327_Lodz-Ghetto-Henryk-Ross04-1000x676-768x519-1.jpg)
![Henryk Ross : Gettoda Fotoğrafçı Olmak 7 3264260830 da9fc17bec o](/icerik/uploads/2019/12/3264260830_da9fc17bec_o.jpg)
![Henryk Ross : Gettoda Fotoğrafçı Olmak 8 henrky ross](/icerik/uploads/2019/12/henrky-ross-exchange.jpg)
![Henryk Ross : Gettoda Fotoğrafçı Olmak 9 henryk ross memory unearthed 03](/icerik/uploads/2019/12/henryk_ross_memory_unearthed_03.jpg)
![Henryk Ross : Gettoda Fotoğrafçı Olmak 10 henryk ross skulls bones 768x560 1](/icerik/uploads/2019/12/henryk-ross-skulls-bones-768x560-1.jpg)
![Henryk Ross : Gettoda Fotoğrafçı Olmak 11 holocaust lodz ghetto secret photography henryk ross 43 1 768x512 1](/icerik/uploads/2019/12/holocaust-lodz-ghetto-secret-photography-henryk-ross-43-1-768x512-1.jpg)
![Henryk Ross : Gettoda Fotoğrafçı Olmak 12 i 1](/icerik/uploads/2019/12/i-1.jpg)
![Henryk Ross : Gettoda Fotoğrafçı Olmak 13 JW MemoryUnearthed11 768x512 1](/icerik/uploads/2019/12/JW_MemoryUnearthed11-768x512-1.jpg)
![Henryk Ross : Gettoda Fotoğrafçı Olmak 14 lodz jewish ghetto 4](/icerik/uploads/2019/12/lodz-jewish-ghetto-4.jpg)
![Henryk Ross : Gettoda Fotoğrafçı Olmak 15 lodz jewish ghetto 8](/icerik/uploads/2019/12/lodz-jewish-ghetto-8.jpg)
![Henryk Ross : Gettoda Fotoğrafçı Olmak 16 lodz jewish ghetto 12](/icerik/uploads/2019/12/lodz-jewish-ghetto-12.jpg)
Yazı: Sevil Ateş